Artikel

Vanaf medio oktober laten zowel Eén als de Tros hun co-produktie 'De Saga van Oberon' los op het kijkerspubliek van de lage landen. De reeks werd gisteren voorgesteld in het toepasselijke kader van het kasteel van Gaasbeek.

We kregen er de eerste aflevering te zien van dit nieuwe product van het gerenommeerde produktiehuis Kanakna, bekend van onder meer 'Expeditie Robinson' en 'Peking Express'. Zij houden hun ogen en oren open en waren er als de Middeleeuwse kippen bij om het idee van de Zweedse en Franse televisie over te nemen, en kozen net als hen het Poolse kasteel Zamec Grodziec uit als locatie voor dit programma. Zamec Grodziec is een van de oudste en best bewaarde kastelen van Neder-Silezië. Het was het kasteel van de Piast dynastie van Legnica, en wordt voor het eerst in de boeken vermeld in 1155.

Er werd danig wat afgezweet op de set, want de opnamen namen zes weken in beslag tijdens de hete juni- en julimaanden van deze grillige zomer. Er liep ook een historicus rond op de set om er over te waken dat alle aangevoerde Middeleeuwse toestanden authentiek waren: Middeleeuwse kledij, kaarsen van bijenwas, vlaggen, juwelen, of een leeglopende waterton als tijdsaanduiding. Ook de gebruiken zoals banketten en toernooien, straffen en karweien, ploegen en oogsten, wijn maken en bier brouwen, spinnen en breien, worden gerespecteerd. Men situeert het programma in 1350, dus midden in 'de waanzinnige veertiende eeuw'.

'De Saga van Oberon' is een primeur op het scherm, omdat het een mix is van fictie en geschiedenis, ofwel: reality meets drama. Het psychologische aspect van dit spelprogramma in de historische setting moet overigens niet onderschat worden, want de spanning tussen heren en horigen (armen en rijken) staat continu op de voorgrond. Van de zestien deelnemers (pas naar het einde van de reeks toe worden er deelnemers uit het programma geëlimineerd) zijn er immers steeds vier die zich 'edele' mogen noemen, en in het kasteel kunnen genieten van alle Middeleeuwse luxe. De overige acht deelnemers zijn armen, en wonen aan de voet van het kasteel in het schamele armenhuis. Hiermee worden de omstandigheden gecreëerd voor complotten en afrekeningen, net zoals dat tijdens de veertiende eeuw schering en inslag was.

Zoals we in de eerste aflevering konden zien zorgen het contrast tussen het leven in een kasteel, met zachte bedden en eten in overvloed, en de beslommeringen in het armenhuis, met houten planken om op te slapen en weinig voedsel, voor frustraties bij de armen en rare trekje bij sommige edelen.

Op het einde van elke aflevering wordt er een duel uitgevochten. Een edele die een duel verliest van een arme dient met hem van plaats te ruilen, en ziet zijn lekkere leventje ingewisseld voor een leven als arme. Maar in elke aflevering dienen zich nieuwe kansen aan. Ook de regent is nooit zeker van zijn plaats. De regent is een van de vier edelen, die het regentschap verdiend heeft in een onderlinge machtsstrijd met de andere edelen. Hij regeert over het koninkrijk Oberon, en draagt een gouden halsketting, maar zal vooral in zijn nopjes zijn omdat hij vrijgesteld is van de duels. Deze duels kunnen niet alleen leiden tot een uittocht uit het kasteel, maar zelfs tot een verbanning uit Oberon.

Wie in de dertiende en laatste aflevering uiteindelijk de gouden halsketting als regent bemachtigt, wordt koning of koningin van Oberon, en mag de halsketting mee naar huis nemen met goudschat er bovenop.

Een opmerkelijke rol is weggelegd voor de Nederlandse acteur Huub Stapel: hij is de Raadsheer van Oberon, en zijn rol is de Regent met raad en daad bij te staan. Maar hij kan ook streng zijn en de edelen of armen terechtwijzen wanneer zij zich niet aan de wetten van Oberon houden. Zijn uil is steeds in zijn buurt, waardoor hij de allure van een magiër krijgt, zoals de uil Baldur als gezel van Merlijn in de Rode Ridder stripreeks.

Het is dan ook geen verrassing dat de eerste aflevering indrukwekkend oogt, het kost je weinig moeite om met de deelnemers mee te leven én je wordt tegelijkertijd de Middeleeuwen ingegooid. Er wordt dankbaar gebruik gemaakt van de mooie locaties en het indrukwekkende kasteel, wat knappe beelden oplevert. Het verloop van de proef en het duel waren zonder meer spannend, en op het eerste zicht lijken de deelnemers goed gecast. Een succes lijkt in de maak.

RadioVisie maakte van de krap bemeten tijd om de cast te interviewen, gebruik om vijf deelnemers te interviewen. Twee Vlamingen, twee Nederlanders, en een half Vlaming - half Nederlander, namelijk de in Kapellen woonachtige 43-jarige Nederlander Dolf Kok. Die was benieuwd hoe hij met zijn eigenwijsheid in een groep van sterke karakters zou passen.

RV: Dolf, we zagen dat je het in de eerste aflevering tot in de groep der edelen schopte. Je onderscheidde je door blijken van bekommernis voor de armen, maar betekende dit in het spel niet dat je jezelf zwak opstelde en jouw positie ondergraafde?
'Ach, dat zou ik niet direct zeggen, ik beschouwde het niet als een wedstrijd en ben gewoon mezelf gebleven. Ik heb gedaan wat ik dacht wat goed was om te doen. In de eerste aflevering wist trouwens niemand waar hij aan toe was, dus moest ik het zelf een beetje uitzoeken. Eerlijk gezegd had ik veel meer steun verwacht van de raadsheer. Ik heb toen - in tegenstelling tot mijn verwachtingen - helemaal geen advies van hem gehad. Dat heeft me behoorlijk gefrustreerd, zoals je in de uitzending wel kan merken.'

RV: In tegenstelling tot de andere edelen vond je moeilijk jouw draai in het kasteel.
'Ja, dat had vooral te maken met dat gevoel van in het ongewisse gelaten te worden. Verder was het moeilijk om als edele jouw tijd te vullen: alle luxe was aanwezig, en er waren bedienden om je op je wenken te bedienen, terwijl de armen voortdurend in de weer waren om te kunnen overleven.'

RV: Maar je hebt het er toch ook naar je zin gehad?
'Zeker weten! Alleen was het als vegetariër iets moeilijker om aan voldoende voedsel te raken, maar ik heb me prima uit de slag getrokken.'

RV: Een Nederlander die in België woont. wat is jouw reden?
'Ik woon samen met mijn Belgische vriendin. Eerlijk gezegd voel ik me ondertussen al meer Vlaming dan Nederlander. Ik ben trouwens fietskoerier in Antwerpen, waar ik mijn eigen bedrijfje 'De Fietskoerier' heb. Jaarlijks maal ik 18000 kilometer af in die stad, maar ik haast me nooit, want dat is gevaarlijk.'

Imelda Hermans is met haar 57 jaar de oudste deelnemer in het programma. Radiovisie vroeg zich af hoe zij zich kon standhouden tussen deelnemers die allemaal een stuk jonger waren. Het programma was voor haar een dankbaar middel om even naar de Middeleeuwen terug te keren, een ervaring je niet met geld kan kopen.

RV: Imelda, viel het mee als nestor?
'Ja hoor, ik beschouwde het zelfs als een voordeel, want ik was de enige die nooit last heeft gehad van honger. Immers: hoe ouder je bent, hoe minder voedsel je nodig hebt.'

RV: Waarom ging je deze uitdaging aan?
'Ach, eigenlijk zit ik in een sabbatjaar en was ik van plan om me eens drie weken terug te trekken in een slotklooster. Ondertussen had ik meegedaan aan de selecties voor 'Oberon', en toen ik geselecteerd bleek heb ik het idee van een slotklooster maar laten varen.'

RV: Had jij een tactiek?
'Mijn taktiek was om mezelf onmisbaar te maken in de groep, zo kon ik zo lang mogelijk in het programma blijven. Als arme heb ik me bijvoorbeeld bezig gehouden met eten bereiden, de koeien melken en de kippen verzorgen. Je kweekte als arme trouwens sneller een onderlinge band dan als edele.'

RV: Je had dus een goede verhouding met de andere deelnemers, is dat ook na het programma het geval gebleven?
'Ik had eigenlijk verwacht een paar goede vrienden te maken waar je ook na de opnames contact mee blijft hebben, maar dat is vreemd genoeg niet het geval gebleken. Maar Dolf en Eric waren echt wel mijn maatjes in het spel.'

RV: Wat vond je van de Raadsheer?
'Daar hadden we heel weinig contact mee, alleen met de edelen had hij contact, en dan nog in geringe mate. De armen zagen hem alleen tijdens de duels in de arena.'

RV: Net zoals Hedwig kom je uit Mechelen. Bleken jullie elkaar te kennen?
'Ik kende Hedwig niet, maar zij kende mij wel. Dat is niet zo verrassend, want ik ben een redelijk gekende figuur in het Mechelse: ik ben eigenares en uitbaatster van het saunacomplex 'Sauna Imelda', en heb twintig jaar in het Mechelse stadspoppentheater gespeeld.'

De 38-jarige Nederlandse adviseur-consulent Bob Barten is een sportfanaat met winnaarsmentaliteit die graag grenzen opzoekt en verslaafd is aan actie.

RV: Bob, je begint de eerste aflevering als edele. Vond je dat een voordeel of een nadeel in de optiek van het spel?
'Een voordeel. Hoe sneller je het kasteel kon binnenraken, hoe beter. Om uiteindelijk te winnen kon je ondertussen maar beter zo dicht mogelijk bij de top staan. Uiteraard zorgde dat voor spanningen met de armen, maar dat hoorde bij het spel. Overigens had iedereen zijn eigen manier om het spel te winnen.'

RV: Hadden de edelen een goede verhouding met de Raadsheer?
'Eigenlijk was die verhouding veeleer zakelijk, en waren de momenten dat je met hem in contact kwam beperkt.'

RV: Jouw visie als edele strookte niet met die van Dolf.
'Tja, Dolf had het best moeilijk die eerste aflevering. Het spel dwong hem tot beslissingen, en het was begrijpelijk dat hij op dat moment nog niet goed wist waar hij aan toe was.'

Erik Deschacht is een kleine maar dappere 39-jarige havenarbeider uit Blankenberge. Hij heeft een hekel aan alle moderne toestanden en verafschuwt computers.

RV: Erik, tijdens het spel heb je vast geen last gehad van modernistisch gedoe.
'Gelukkig maar, ik voelde me er als een vis in het water. Verder was ik benieuwd hoe de anderen het er zonder moderne luxe zouden vanaf brengen. Maar wat me meest zal bijblijven is de locatie: het kasteel, de natuur met zijn stilte, het armenhuis.'

RV: Je maakt een gedreven indruk in het programma.
'Alleen de geleverde prestaties telden voor mij. Tevens hield ik steeds voor ogen om goed uit het programma te komen en geen flaters te slaan of domme dingen te doen. En net als Dolf ben ik een survivaltype; dergelijke mensen redden zichzelf wel. Van tactiek trok ik me niks aan, en ik heb nooit pacten willen sluiten met anderen. Ik sluit alleen een pact met de duivel. Dat liet me toe om zonder hulp van anderen voor mezelf op te komen, wat ik steeds zonder aarzelen gedaan heb. Niet voor niets ben ik karateka en is mijn motto 'Who dares wins'.'

RV: Was er een goede verhouding tussen de Vlamingen en de Nederlanders?
'Ja, dat heeft eigenlijk nooit een rol gespeeld. Maar in mijn geval was het moeilijk omdat de Nederlanders me soms niet goed verstonden omwille van mijn Westvlaamse accent. Ook ben ik het type om alles zo duidelijk en bondig mogelijk te zeggen, zoals vele Vlamingen trouwens, terwijl de Nederlanders soms bleven doorpraten over iets zonder echt iets te zeggen.'

De vreemdste eend in de bijt lijkt de 35-jarige Nederlandse Stella De Rooy te zijn. Ze is sociaal pedagogisch medewerkster en woont sedert een paar jaar in het Belgische Riemst, maar is in al haar extravertheid het op en top Nederlandse type.

RV: Stella, deed jij mee om te winnen?
'Geen denken aan! Ik wou me eens heel goed amuseren en dat is behoorlijk gelukt.'

RV: Geen slechte momenten gekend?
'Jawel, maar meer goede dan slechte momenten, het blijft een fijne herinnering. De leukste momenten zal je overigens nooit te zien krijgen. We hebben het prima naar onze zin gehad en dat was meestal toen er geen camera in de buurt was.'

RV: Heb je er vrienden gemaakt?
'Dat vind ik een bizarre vraag. Hoe kan je vrienden met iemand worden, gewoon door er zes weken mee samen te leven?'

RV: Hoe stond je tegenover de Raadsheer?
'Haha, die Huub! Nou een beetje jennen en dollen, he. Was best leuk. Maar de rol die hij speelde was me veel te streng en saai.'

RV: En jij bent allesbehalve saai. Mooie billen heb je trouwens ook (Stella toont haar achterste aan de edelen in de eerste uizending).
'Ja, he? Ik heb mooie billen vind ik zelf, geen probleem indien die gezien worden. Het was trouwens een spontane opwelling, hoor. Ik wandelde voorbij een raam waar een paar edelen pedant naar mij als arme stonden te kijken en ik liet hen zien wat ik van hun houding vond.'

Ondertussen stonden de Nederlandse journalisten kirrend ei zo na op Huub Stapel te kwijlen. Mits enig gedrum kon Radiovisie hem enkele vragen stellen.

RV: Meneer Stapel, zou u aan een eventuele tweede reeks willen meewerken?
'Natuurlijk, ik vond de samenwerking met Kanakna en de deelnemers heel prettig. Verder was het een unieke ervaring. Alleen het eten was er niet te vreten. Maar voor de rest: voor herhaling vatbaar.'

RV: Hebt u zich dikwijls moeten terugtrekken om uw boeken te raadplegen, eigenlijk omdat u niet onmiddellijk een antwoord kon verzinnen op een repliek van een deelnemer?
'Haha, jawel. elke aflevering!'

Toen was de tijd om en ging het licht uit in het kasteel van Gaasbeek. Maar binnen een maand kan u zich als kijker onderdompelen in de Middeleeuwse sfeer, zowel op Eén als bij de TROS.

In Nederland heet de reeks kortweg 'Oberon', terwijl men er in Vlaanderen 'De Saga van...' heeft voorgekleefd. Eén speelt immers met het idee om een concept te maken van verschillende saga's. Zo behoort een saga die zich afspeelt in de Romeinse tijd tot de mogelijkheden.

Eerst afwachten hoe 'De Saga van Oberon' zich verder ontwikkelt; zowel bij Eén als bij de Tros bestaat de intentie om met elkaar verder in zee te gaan voor wat betreft Oberon

Bron: RadioVisie.be